Korzystanie z odnawialnych źródeł energii, a przede wszystkim z paneli fotowoltaicznych, jest w Polsce coraz popularniejsze. Sprzyja temu wiele czynników, w tym niewątpliwie możliwość zostania prosumentem i rozliczania nadwyżek wyprodukowanego przez instalację PV prądu z zakładem energetycznym. Wiąże się to z uzyskaniem znacznie wyższej wydajności instalacji. W jaki sposób? Dowiedz się, kim jest prosument i jak to działa!

Kto to jest prosument – definicja

Słowo „prosument” powstało z połączenia słów „producent” i „konsument”. Jest to więc podmiot, który łączy te dwie funkcje. Prosumentem może zostać osoba fizyczna, firma lub rolnik, który zamontuje panele słoneczne, a następnie podłączy je do sieci energetycznej i podpisze z dostawcą energii odpowiednią umowę.

Według oficjalnej definicji wskazanej w nowelizacji ustawy o OZE prosument to odbiorca końcowy, który dokonuje zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej. Ponadto jest to podmiot wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji. Co ważne, może on wytwarzać energię elektryczną jedynie w celu jej zużycia na potrzeby własne. Niemożliwe jest więc otrzymanie statusu prosumenta przy prowadzeniu działalności gospodarczej polegającej na produkcji energii w celu jej sprzedaży. W praktyce jest to opcja dostępna dla gospodarstw domowych, gospodarstw rolnych oraz małych firm. Prosument może w ciągu 12 miesięcy odebrać 80% (70% w przypadku instalacji powyżej 10 kW) oddanych nadwyżek.

Skąd bierze się nadwyżka energii?

Skąd bierze się nadwyżka wyprodukowanej energii? To bardzo proste. Podczas długich, słonecznych, letnich dni panele fotowoltaiczne zwykle wytwarzają duże ilości energii, których nie da się spożytkować na bieżąco na własne potrzeby. Najwięcej prądu zużywa się bowiem wieczorami oraz zimą. W związku z tym bez podłączenia mikroinstalacji do sieci trzeba się pogodzić z tym, że latem wyprodukowany prąd będzie przepadał, natomiast zimą zabraknie go na bieżące potrzeby. Alternatywnym rozwiązaniem jest magazynowanie energii z użyciem specjalnych akumulatorów, ale umowa prosumencka to wybór prostszy i wygodniejszy, który ponadto nie wymaga inwestycji polegających na zakupie drogich baterii.

Jak zostać prosumentem – krok po kroku

Jeśli chcesz korzystać z przywilejów, jakie ma prosument, wystarczy tylko kilka kroków. Obecnie dokonanie przyłączenia do sieci to właściwie formalność. Co trzeba zrobić, by zostać prosumentem?

1. W pierwszej kolejności potrzebujesz oczywiście instalacji fotowoltaicznej. Należy pamiętać, że prosumentem może być wyłącznie podmiot wytwarzający energię elektryczną z OZE na własne potrzeby. Obecnie uprawnione do podpisania umowy prosumenckiej z dostawcą energii są osoby fizyczne, osoby z działalnością gospodarczą oraz gospodarstwa rolne posiadające instalację o mocy do 50 kW. Właściciele instalacji do 10 kW otrzymują nieco korzystniejsze warunki rozliczenia.
2. Po montażu mikroinstalacji należy zgłosić chęć jej przyłączenia do sieci elektroenergetycznej u dostawcy energii. Zgłoszenia należy dokonać co najmniej 30 dni przed planowanym przyłączeniem do sieci. Wystarczy wypełnić specjalny formularz, najczęściej dostępny na stronie internetowej. We wniosku trzeba podać m.in. rodzaj stosowanego odnawialnego źródła energii, moc instalacji, dane zamontowanych urządzeń itp.
3. Następny krok to oczekiwanie na wymianę licznika – licznik standardowy zostanie zastąpiony licznikiem dwukierunkowym. Mierzy on ilość energii pobranej i wysłanej do sieci. Zwykle na tym etapie podpisuje się również umowę.

Po zakończeniu tego procesu właściciel mikroinstalacji jest już prosumentem i może w pełni korzystać z energii elektrycznej wyprodukowanej przez panele fotowoltaiczne. Oddawanie nadwyżek energii do sieci będzie się odbywać automatycznie, podobnie jak jej odbieranie z uwzględnieniem zależnych od mocy instalacji opustów. Pełne rozliczenie otrzymasz wraz z fakturą

Cena energii elektrycznej – składowe

Zastanawiasz się, czy warto być prosumentem? Jeśli pochylić się nad składowymi ceny energii elektrycznej, okazuje się, że jest to bardzo korzystne rozwiązanie! W cenie prądu zawierają się:

• cena energii czynnej – czyli po prostu prądu, który odpowiada mocy produkowanej przez panele fotowoltaiczne,
• podatki – 23% to VAT, a 1% akcyza,
• pozostałe opłaty – w tym koszty przesyłu, marża dystrybutora, opłata jakościowa.

Po przeanalizowaniu wszystkich kosztów okazuje się, że cena energii czynnej zwykle stanowi jedynie ok. 40% ceny prądu. Dlatego chcąc sprzedawać prąd, nie da się otrzymać ceny porównywalnej z tą, jaką trzeba zapłacić, kupując energię. Z tego powodu właściciele instalacji fotowoltaicznych mający status prosumenta są w znacznie lepszej sytuacji.

Czy da się zarabiać na prądzie? Ile da się zarobić?

Prosument nie może sprzedawać wytworzonej energii, czyli dostawać za nią ekwiwalentu pieniężnego. Prawo pozwala jednak na budowę tzw. ferm fotowoltaicznych, czyli elektrowni produkujących prąd ze słońca. Wówczas można sprzedawać prąd na zasadach ogólnych. Jest to jednak pełnoprawny biznes, który wymaga dopełnienia wszelkich formalności z tym związanych. Czy da się na tym zarobić? Jak najbardziej, choć ferma wymaga dużej inwestycji na start. Wysokość zysków będzie zależna od wielu czynników, dlatego musi być wyliczana indywidualnie.

Prosument – czy warto? Czy to się opłaca?

Jeśli planujesz montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej, przyłączenie jej do sieci i podpisanie umowy prosumenckiej to najlepszy wybór. Dzięki temu można do maksimum wykorzystać moc posiadanej instalacji i zredukować rachunki za prąd nawet o ponad 90%! To najbardziej opłacalne i najwygodniejsze dostępne rozwiązanie.